Towarzystwo Ziemi Głogowskiej

Połowa upalnych wakacji za nami. Tydzień, w którym lipiec witał się z sierpniem brzmiał muzyką dawną. 30 lipca w gorącym, monumentalnym wnętrzu kolegiaty głogowskiej pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, w ramach festiwalu „Przedsionek Raju”, utwory Jana Sebastiana Bacha grała barokowa orkiestra „Green Kore”, solistkami były: skrzypaczka, Chorwatka Jesenka Balic Zunic i klawesynistka Joanna Boślak-Górniok.

Natomiast zamykał tydzień, sobotni „Letni koncert muzyki organowej i kameralnej ziemi głogowskiej” w Sanktuarium Matki Bożej Jutrzenki Nadziei w Grodowcu. Wystąpił wybitny polski organista, koncertujący w największych i prestiżowych światowych świątyniach i salach, profesor Witold Zalewski z Krakowa, pierwszy organista Królewskiej Katedry na Wawelu. Cykl takich koncertów organizuje TZG.

W najbliższym czasie atrakcji nie zabraknie, bo i okazji będzie kilka. Przypomnijmy wydarzenia, którym poświęcone zostanie kilka przedsięwzięć (informacje w lokalnych mediach). I jak zwykle również i inne ciekawostki z sierpniowej przeszłości Głogowa i okolic.

910 lat temu, we wtorek, w dzień św. Bartłomieja, po nieudanym ataku znienacka na bramę, rozpoczęło się oblężenie głogowskiego grodu przez wojska króla (późniejszego cesarza) Henryka V. Zdarzenie przeszło do historii Polski.

Karta pocztowa sprzed lat

80 lat temu, ok. 20 sierpnia 1939 roku głogowskie bataliony Wehrmachtu wróciły z ćwiczeń zgrywających na poligonie w Wędrzynie. Z oddziałami 18 Dywizji Piechoty pożegnał się tam ich dowódca, generał Erich von Manstein, który został mianowany szefem sztabu Grupy Armii „Południe”. To właśnie ona niebawem dokona ataku na Polskę. W garnizonie trwają gorączkowe, choć starannie maskowane, przygotowania do wojny.

60 lat temu w 850 rocznicę Obrony Głogowa rozpoczęły się Dni Ziemi Głogowskiej. I w Głogowie i w Bytomiu Odrzańskim odbyły się patriotyczne manifestacje. Dziś zgodnie z polityczną poprawnością należałoby może napisać, że obchody zostały wprzęgnięte w machinę ówczesnej propagandy. Pewnie tak. Ale wykonano wiele ważnych dla przyszłości miasta działań, które bez tej okazji mogły nie zaistnieć. Przede wszystkim pokazano ile jeszcze trzeba zrobić dla odbudowy zrujnowanych miast. Wprowadzono projekty do tzw. planu centralnego. Odbyła się w Głogowie sesja Wojewódzkiej Rady Narodowej, na której też bito się w piersi, ale środków dzielonych centralnie od tego nie przybyło. Zebrani zatwierdzili jednak projekty założeń planu 5-letniego rozwoju miasta i powiatu.

27.08.1959 r., uroczysty capstrzyk wojskowy w Parku Słowiańskim. Kompanię honorową wystawiła 31 Brygada Artylerii Armat z miejscowego garnizonu.

40 lat temu, w sierpniu 1979 roku, trwały przygotowania do wielkiej manifestacji w czterdziestą rocznicę wybuchu II wojny światowej. Na placu obok Zamku Książąt Głogowskich miało miejsce odsłonięcie Pomnika Dzieci Głogowskich.

Ostatnie przygotowania do odsłonięcia Pomnika Dzieci Głogowskich.

(fot. Adam Wiśniewski)

Kolejna pozycja – Z lektur Wehikułu – i inne sierpniowe ciekawostki w zakładce

Wehikuł czasu.

Wszelkie pytania i uwagi prosimy kierować na adres wehikulczasuglogow@interia.pl

Minął  czerwiec – miesiąc wyjątkowych, jubileuszowych wydarzeń kulturalnych.

XXV Głogowskie Konfrontacje Literackie przeszły do historii. Gwiazdą była Dorota Masłowska, autorka bestsellerowego debiutu „Wojny polsko – ruskiej pod flagą biało – czerwoną” i laureatka Literackiej Nagrody NIKE 2006. Obok niej dzieliły się ze słuchaczami swoją twórczością Marta Podgórnik i Justyna Kopińska. W ruinach kościoła św. Mikołaja odbył się koncert muzyki celtyckiej, w MOK recital Magdy Umer. Tradycyjnie poezja też królowala „pod gwiazdami” na dziedzińcu Zamku.

Zakończyła się STACHURIADA 2019. W jej ramach odbył się XIV Przegląd Piosenki Poetyckiej „Wyśpiewać Poezję” czy konkurs Nocny Turniej Jednego Wiersza „O biały dym lokomotywy”. Jednak wydarzeniem było piątkowe spotkanie – filmowe i muzyczne wspomnienia z udziałem Elżbiety Adamiak, Andrzeja Garczarka, Jerzego Dębiny, Marka Gałązki oraz Zbigniewa Rybki. Koncert Mirosława Czyżykiewicza. Wyjątkowy też był emitowany film dwóch Zbigniewów – Lipowskiego i Rybki – „Pod wielkim dachem nieba”.

Kadr tytułowy filmu dzięki uprzejmości pani Dyrektor GOKiS w Kotli, Iwony Adamczak.

Jubileuszowe X imieniny Jana połączyły solenizantów, polityków, przybyło kolejne drzewo. Tym razem posadzono dąb podarowany przez społeczność Zbaraża.

Wakacyjne glogoviana – rozpoczęły się wakacje. Wehikuł czeka więc na wakacyjne glogoviana – Wasze zdjęcia prezentujące miasto i ziemię głogowską w Polsce i zagranicą. Taką opowieścią jest przypominany tekst o początkach piłki nożnej, bo 14 lipca 1894, 125 lat temu, padła pierwsza bramka w historii futbolu dwóch krajów – O  pasji i pamięci – młodym piłkarzom nie tylko Chrobrego i Pogoni Lwów … o zdobywcy pierwszego gola w historii polskiej piłki nożnej.

Lato w Twierdzy – po raz kolejny. Tym razem  od 8 do 20 lipca odbędzie się m.in. piesza wycieczka ekstremalna poza miasto, warsztaty piekarskie, dzień z policją czy odwiedziny w wodociągach. Tradycyjnie zwiedzac będzie można niedostępne na co dzień podziemia, czy wyjechać ww atrakcyjne miejsca regionu.

Na koniec pro domo sua, czyli we własnej sprawie. Przebojem, zyskująca miejsce na mapie działalności społecznej Głogowa, Fundacja Owoc Głogu ustanowiła wyróżnienia o nazwie Gaja 2019. Kapituła pod przewodem niezmordowanej Ani Hamzy (znanej też jako Józefowicz) przyznała Gaję – w kategorii sztuka – wybitnej głogowskiej artystce Małgorzacie Maćkowiak. Nie tylko piszący te słowa kocha mandale we wszystkich kolorach niebieskich. Natomiast w kategorii historia dostrzeżono autora Wehikułu czasu. Dziękuję.

Logo Fundacji

 
Kolejna pozycja – Z lektur Wehikułu – i inne lipcowe ciekawostki w zakładce Wehikuł czasu.

Wszelkie pytania i uwagi prosimy kierować na adres wehikulczasuglogow@interia.pl

Przed kilkunastu laty zainicjowano pod patronatem i dzięki finansowemu wsparciu
Urzędu Gminy w Grębocicach wydanie pierwszej publikacji książkowej dotyczącej powojennych
losów mieszkańców gminy Grębocice. Dokładnie w 2006 roku

do Czytelników dotarła część 1.
serii Pamiętników i wspomnień osadników rejonu gminy Grębocice. Ponieważ spotkała się ona z
wyjątkowym zainteresowaniem społeczności gminy oraz regionu głogowskiego (szczególnie zaś
starszych mieszkańców, którzy byli świadkami i uczestnikami wydarzeń opisywanych we
wspomnieniach) zrodził się pomysł kontynuowania tej problematyki oraz poszerzenia grona osób
dzielących się swoimi przeżyciami i doświadczeniami.
Prezentowana obecnie publikacja jest kontynuacją wcześniejszych części serii
Pamiętników i wspomnień osadników rejonu gminy Grębocice (z lat 2006, 2008, 2011 i 2013).
Zamieszczone w 5. zeszycie wspomnienia siedmiu Autorów – Respondentów będące w pewnym
zakresie uzupełnieniem i rozwinięciem wydań z 2011 oraz 2013 roku – opatrzono wspólnym
podtytułem: Pionierzy i ich następcy. Pomimo odmienności losów życiowych poszczególnych
bohaterów, którzy mieli za sobą różne doświadczenia wojenne i powojenne, wspomnienia mogą
być dobrym studium historyczno-socjologicznym społeczności gminy Grębocice i szerzej Ziemi
Głogowskiej. Charakter zamieszczonych w tym zbiorze tekstów daje obraz życia codziennego
powojennej społeczności ziemi grębocickiej z perspektywy m.in.: reemigrantki-junaczki,
nauczyciela, urzędniczki, gospodyni domowej, pracownika przedsiębiorstwa państwowego i
rolnika indywidualnego.
Różne były losy i przeżycia Polaków, którzy po II wojnie światowej zamieszkali w
regionie głogowskim, w tym także na ziemi grębocickiej. W gronie osadników znajdowali się
ekspatrianci, ludzie wypędzeni z Ziem Wschodnich, deportowani podczas wojny przez władze
radzieckie oraz przesiedleńcy z centralnej Polski, o różnym pochodzeniu społecznym i
rozmaitych profesjach. Stąd każdy z zamieszczonych w tym i wcześniejszych tomach tekstów
mówi o innym wymiarze osiedlania się na Ziemiach Odzyskanych i budowaniu tu nowej
rzeczywistości. Mimo wielu podobieństw nie ma dwóch identycznych przeżyć, nawet krewni na
te same wydarzenia spoglądają nieco odmiennie.
Kolejna część Pamiętników i wspomnień osadników rejonu gminy Grębocice w
zestawieniu z wcześniejszymi zeszytami ma szansę stworzyć swoistą panoramę, która,
wychodząc od losu pojedynczego człowieka, pomoże opisać proces zakorzeniania się Polaków
na tych ziemiach oraz odtworzyć lokalną specyfikę i klimat społeczny lat powojennych.
Załączony bogaty zestaw ikonograficzny (zarówno archiwalny, jak i współczesny), pochodzący
ze zbiorów rodzinnych Respondentów oraz z kolekcji fotokopii wielu instytucji (m.in. – Urzędu
Gminy w Grębocicach, Szkoły Podstawowej im. Janusza Kusocińskiego w Grębocicach,
Gminnego Ośrodka Kultury i Biblioteki w Grębocicach, Towarzystwa Ziemi Głogowskiej,
Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Głogowie) oraz prywatnych osób – dodatkowo
uatrakcyjnia lekturę materiału. Pamiętniki i wspomnienia osadników rejonu gminy Grębocice –
zeszyt 5 są z pewnością godną uwagi lekturą popularyzującą historię regionu.

Informacja o autorze

MAREK ROBERT GÓRNIAK (ur. 11 października 1965 roku w Głogowie), leksykograf, historyk Kościoła, bibliotekarz, pedagog, publicysta oraz badacz historii Ziemi Głogowskiej.

(więcej…)