Fotorelacja Dariusza Andrzeja Czai – link

https://www.facebook.com/photo/?fbid=746654950887924&set=pcb.746656747554411

Wehikuł kwietniowy ukazuje się już po Świętach Wielkanocnych. Wspomnijmy, że rzadko się zdarza, by te Święta odbywały się na przełomie miesięcy marca i kwietnia. Właśnie w tym roku poniedziałek wielkanocny nazywany Śmigusem-Dyngusem wypadł 1 kwietnia. A jednocześnie to radosny dzień psikusów, czyli Prima Aprilis. I w ten dzień przypominamy, że Wehikuł czasu skończył właśnie piętnaście lat.

Poświąteczny tydzień obfitował w wydarzenia polityczne, społeczne i historyczne (myślimy tu o upowszechnianiu historii).

2 kwietnia Rondo Artylerzystów otrzymało zgodnie z ostatnio panującym w Głogowie trendem wyróżnik materialny. Tego dnia na wysepce pojawiła się armata przeciwpancerna, podarowana przez jednego z byłych dowódców 5 Brygady, płk. Piotra Żurakowskiego. Pamiątkowe działko nie tylko będzie upamiętniało lata wojny i moc artylerii, ale przypominało, że w Głogowie istniał dzięki płk. Andrzejowi Marciniakowi, przedostatniemu dowódcy 5 Brygady Artylerii, zalążek muzeum artylerii z cennymi artefaktami, których niestety nie udało się zatrzymać na rzecz urządzenia ekspozycji, np. w jednym z pozostałych fortów.

Armata przeciwpancerna wz. 1937, zwana „muchobijką”, kaliber 45 mm. (fot. Kacper Chudzik)

Od 5 do 7 kwietnia odbywał się II Głogowski Festiwal Historyczny. W pierwszym dniu w jego ramach miała miejsce Gala Głogowskiej Nagrody Historycznej „Złoty Bilet Wehikułu Czasu”  w Teatrze Miejskim im. Gryphiusa, podczas której wręczone zostały Nagrody za lata 2022 i 2023.

Laureatem XI Głogowskiej Nagrody Historycznej za rok 2022 została Ochotnicza Straż Pożarna w Kłobuczynie za projekt i publikację Janusza Michalskiego pt. Na straży pamięci. 800 lat wsi Clobusco 1222 – Kłobuczyn 2022.

Prezes Zarządu  OSP w Kłobuczynie Jan Michalski odebrał statuetkę Nagrody Historycznej (fot. Tadeusz Maciesza)

Laureatami XII Głogowskiej Nagrody Historycznej za rok 2023 natomiast zostali dr hab. Piotr Oszczanowski prof. UWr., dyr Muzeum Narodowego we Wrocławiu i dr Waldemar Hass, dyr. MAH w Głogowie za sprowadzenie średniowiecznego posągu księżnej Salomei do Głogowa. Załącznikami do dyplomów były statuetki wykute przez Janusza Owsianego i osadzone w czarnym dębie.

Laureaci XII Głogowskiej Nagrody Historycznej otrzymują od Prezydenta Rafaela Rokaszewicza premierowe egzemplarze nowej książki  (fot. Barbara Popiel)

Wyróżnienia specjalne otrzymali: Rodzina Jerzego Popiela za przekazane TZG archiwum fotograficzne zmarłego. Jerzy Popiel (24.02.1949-13.12.2021) zawsze uśmiechnięty, zawsze z aparatem fotograficznym, sztygar zmianowy w dziale tąpnięć ZG Rudna, fotografik, był aktywnym uczestnikiem życia kulturalnego Głogowa i rejestratorem wielu wydarzeń i zjawisk; Michał Osora – junior regionalistyki. Przedstawiciel pokolenia początku XXI wieku. Za nieprzeciętną aktywność, zainteresowania realizowane z wykorzystaniem najnowszych środków i technik przekazu, miłość do swojej małej Ojczyzny.

 Agata Betlej i Basia Popiel otrzymują Dyplom (fot. Tadeusz Maciesza)

Michał Osora – junior regionalistyki  (fot. Barbara Popiel)

Przypomnijmy też, że Nagrodę Głogowskiego Wehikułu czasu za szczególny wkład w odkrywanie Głogowa w latach 1967–2022 – „Nadodrzański Feniks III” ufundowaną wraz z okolicznościowym dyplomem przez „Głogowski Wehikuł Czasu” otrzymali GŁOGOWSCY ARCHEOLODZY – wymienialiśmy ich wielu: Mieczysław Kaczkowski, Marian Gryga, Wacław Pogorzelski, Zbigniew Lissak, Zenon Hendel, Henryk Pokora, Władysław Czyżyk, Leszek Lenarczyk, Krzysztof Demidziuk, Krzysztof Czapla, Aleksander Dobrowolski, Krzysztof Hajzler, Dariusz Łasek, Magdalena Świderska, Marzena Grochowska-Jasnos, Jakub Szajt, Krystian Książek, Natalia Bartczak.

Archeolodzy głogowscy i Nadodrzański Feniks (fot. Kacper Chudzik)

Gość specjalny dr hab. Grzegorz Podruczny prof. UAM wygłosił wykład na temat 1000-letniej przeszłości głogowskich umocnień. A potem był tort, tradycyjnie fundowany przez MBP, rozmowy i … długie podpisywanie nowej książki.

W trakcie wykładu   (fot. Tadeusz Maciesza)

Lekcja historii na żywo to właśnie było zadanie II Festiwalu Historycznego. Motywem przewodnim był upadek Berlina w maju 1945 r. Rynek zamienił się w pole walki, na którym nastał koniec wojny. Piękna pogoda i mnogość grup rekonstrukcyjnych pozwoliła tłumnie odwiedzającym Stare Miasto turystom i mieszkańcom przeżyć ciekawe widowisko, uczestniczyć w spotkaniach ze znanymi autorami i dziennikarzami. Teraz pozostaje tylko odgruzować rynkowy bruk.

Tragedia mieszkańców opuszczających ziemię głogowską znalazła też miejsce w rekonstruowanym epizodzie. Höckricht to podgłogowski Kulów – dziś znany z miasta ogrodów (fot. GWC)

Niedziela, 7 kwietnia to był również czas wyborów samorządowych. Głogów ma nowe władze. Nowym, starym prezydentem został wybrany w pierwszej turze Rafael Rokaszewicz. W skład Rady Miasta i Rady powiatu weszło wiele znanych z dotychczasowej aktywnosci osób, jak i nowi, z inicjatywą, werwą i innymi pomysłami. Wehikuł gratuluje i wymienia m.in. Jurka Akielaszka, Dariusza Czaję, Michała Górawskiego, Marcina Kuchnickiego i Martę Wojtysiak.

Prezydent Rafael Rokaszewicz w sztabie wyborczym już ze świadomością, że uzyskał wynik dający zwycięstwo w pierwszej turze. (fot. Kacper Chudzik)

W dniu 5 kwietna br. W Teatrze im. Andreasa Gryphiusa odbyła się Gala Głogowskiej Nagrody Historycznej

Nominacje do XI Głogowskiej Nagrody Historycznej za 2022 rok.

1. Zespół Archeologów Głogowskich za odkrywanie Głogowa w latach 1967-2022.
2. Ochotnicza Straż Pożarna w Kłobuczynie za projekt i publikację Jana Michalskiego pt. Na straży pamięci. 800 lat wsi Clobusco 1222 – Kłobuczyn 2023.
3. Eryka Stolarska z zespołem Muzeum Archeologiczno-Historycznego za szerokie i obszerne przedstawienie wątku głogowskiego na wystawie „Cybisowie” w cyklu „Rodzinne historie sztuki”.
4. Miejska Biblioteka Publiczna za wydanie Telemach Pilitsidis, Śladami mentora, Głogów 2022.
5. Damian Szczepanowski i Paweł Łachowski za badania sfragistyczno-historyczne przedstawione w pracy Wieża głodowa. Głogów 2022.

Nominacje do XII Głogowskiej Nagrody Historycznej za 2023 rok.

1. Łukasz Kazek za film „Papierowa Twierdza”.
2. Dr hab. Piotr Oszczanowski prof. UWr., dyr. Muzeum Narodowego we Wrocławiu i dr Waldemar Hass dyr. MAH w Głogowie za sprowadzenie średniowiecznego posągu księżnej Salomei do Głogowa.
3. Gmina Żukowice za inicjatywę i wydanie książki „Kraina pól malowanych i bogatych złóż miedzi. Powojenne dzieje gminy Żukowice”, pod red. Joanny Nowosielskiej – Sobel.
4. Dominik Jeton, Bartosz Skopiński za podcast historyczny „TAKI GŁOGÓW”.
5. Dariusz A. Czaja, Piotr Makała, Mirosław Sygutowski za projekt i wykonanie plenerowej makiety twierdzy Głogów na przełomie XVII i XVIII wieku.

Zapraszamy do galerii zdjęć autorstwa Barbary Popiel – link poniżej:

https://www.facebook.com/photo/?fbid=10226036750252183&set=pcb.10226036772852748

Gala Głogowskiej Nagrody Historycznej w obiektywie kamery Zbyszka Lipowskiego z Miejskiego Ośrodka Kultury link poniżej.

https://www.facebook.com/mok.glogow/videos/301148953001593

Fosa Miejska 

Sucha fosa była częścią umocnień bastionowych twierdzy. Powstawała od połowy XVII w. (choć pierwsza wzmianka o istnieniu fosy wokół murów średniowiecznych pochodzi już z 1307 r.) Biegła wokół dziewięciu bastionów i łączących je kurtyn, wzdłuż średniowiecznych murów obronnych. Otaczała miasto z trzech stron – od Bastionu Zamkowego do Bastionu Michała. Po rozebraniu fortyfikacji na początku XX w. pozostawiono istniejący fragment fosy wokół bastionów Sebastian i Leopold, i urządzono w nim miejsce rekreacji oraz odpoczynku.

Zachowany kształt, wraz z wymurowaniem, otrzymała fosa w czasach pruskich. Ściany zewnętrzne stanowią ceglane (z fragmentami kamiennymi, m.in. z wykorzystaniem płyt nagrobnych z likwidowanych cmentarzy) mury oporowe. W tej skierowanej w stronę nieprzyjaciela znajdują się m.in. wejścia do kazamaty i do tuneli kontrminowych. W kurtynach, czyli odcinkach obwałowania między bastionami, znajdują się wejścia do potern, łączących fosę z twierdzą. Niewielki, kolejny, odcinek fosy odkopano przy okazji rekonstrukcji fragmentu bloku koszarowego i udostępniono do zwiedzania kolejną poternę. Zachowany w swej obecnej postaci odcinek –  jego dotyczy nazwa Fosa Miejska –jest dostępny z trzech miejsc, a ten przy bloku koszarowym można obejrzeć przy okazji zwiedzania ekspozycji i bytności w Centrum Informacji Turystycznej.

Fosa Miejska – dzieła forteczne  

W fosie, która obecnie jest miejscem rekreacji i wypoczynku w centrum miasta, znajduje się kilka atrakcyjnych punktów wartych zwrócenia uwagi.

Nad kurtyną forteczną między bastionami Sebastian i Leopold góruje monumentalna bryła Sądu Rejonowego wzniesionego w latach 1910-11. Niżej widoczna jest zamurowana poterna. Było to jedno z pięciu wejść do fosy z bronionego miasta. Nad nią umieszczono tablicę przeniesioną z drugiej strony wału informującą o wymarszu z twierdzy 17.04.1814 r. kapitulującej na honorowych warunkach załogi francuskiej. Pomieszczenia te są niedostępne dla ruchu turystycznego.

W kurtynie łączącej Bastion Leopolda i nieistniejący już Bastionem Anielskim, przy wyjściu z fosy znajduje się poterna wraz pomieszczeniem dla straży. Doskonale zachowany obiekt z pięknymi sklepieniami i wykończeniami boków został zrekonstruowany i udostępniony. Na przeciwnej ścianie fosy, w pobliżu mostka znajdują się wejścia do udostępnianych okazjonalnie: kazamaty i tunelu kontrminowego. Takie tunele były ceglanymi korytarzami wychodzącymi daleko na przedpola twierdzy i fortu Stern. Na ich końcach, w tzw. „piecach“, zakładano ładunki wybuchowe skierowane przeciw ewentualnym tunelom kopanym przez wroga. Powstały w połowie XVIII w. i było ich kilkanaście. Kazamata prochownia pochodzi z XIX w. Ta podziemna hala ma 7 m szerokości i 21 m długości. Dookoła niej biegnie korytarz komunikacyjny i wentylacyjny.

Ozdobą fosy jest obecnie zrekonstruowane rosarium i kilka wiekowych drzew, a wśród nich tulipanowiec amerykański – pomnik przyrody.

(opr. W. Maciuszczak)