Towarzystwo Ziemi Głogowskiej

19 lutego, (w środę) o godz. 17.00 w MOK, zostanie zaprezentowany drugi tom projektu wydawniczego TZG – „Historia jednego kwartału”:

„Mieszkam koło szpitala… Wspomnienia głogowian”

Cztery lata temu ukazał się tom pierwszy zawierający wspomnienia mieszkańców Stoczniowca czyli kompleksu mieszkaniowego przy ul. Kołłątaja. Tym razem dla potrzeb konwencji niniejszej serii wydawniczej przyjęliśmy określenie „kwartał” jako symboliczną część miasta, obejmującą teren między ulicami: Obrońców Pokoju, Gustawa Morcinka, Mikołaja Gomółki a Polną. Jest to zachodnia część Osiedla Kościuszki. Tu znajduje się Szpital Powiatowy, kompleks przychodni, cmentarz komunalny i Szkoła Podstawowa nr 6 im. T. Kościuszki.

Książka „Mieszkam koło szpitala… Wspomnienia głogowian” zawiera wspomnienia, zdjęcia, próby literackie i refleksje blisko 50 osób, mieszkańców m.in. ulic: Połanieckiej, Długosza czy 10 Maja i Polnej.  Ich opowieści ilustruje ponad 300 zdjęć. Dziewięćdziesiąt lat temu powstało między ulicami Połaniecką, F. Chopina i J. Długosza, nowoczesne wtedy, modernistyczne osiedle białych bloków o płaskich dachach nazwane przez dowcipnych głogowian „Nową Jerozolimą”. Po wojnie charakterystyczne budynki zostały odbudowane. tak jak i wielorodzinne i jednorodzinne domy przy ul. Chopina, Morcinka, Polnej czy 10 Maja. W kolejnych latach zaczęto wznosić kolejne obiekty mieszkalne i usługowe, wytyczać nowe uliczki jak np. K. Szymanowskiego czy J. Wybickiego. Opisane więc zostały początki zabudowy tej części miasta w latach trzydziestych XX wieku i czasy jej odbudowy. Jest wspomnienie mieszkanki przedwojennej Herderstrasse, dzisiejszej ul. 10 Maja, świadka spalenia domów przy ul. W. Kadłubka. Szczególną uwagę poświęciliśmy też znanym sąsiadom jak np. Adam Królak, dr Tadeusz Sulicki czy małżeństwo Wiktoria i Władysław Gadusowie.

Większość autorów wspomnień urodziła się już po II wojnie światowej. Wielu w Głogowie. Inni zaś tu przyjechali i zostali. Wśród nielicznych wspominających, którzy urodzili się przed wojną jest też spawacz z ulicy Długosza i Polka urodzona we Francji, opowiadający o swoich przeżyciach w Głogowie, ale też w miejscach, gdzie byli wcześniej. Wśród wspominających potomków pierwszych głogowian są: nauczyciel, robotnik, literat, górnik, hutnik, przedsiębiorcy, urzędnik i inni – pokolenie urodzone już po wojnie. Ale zostali też pokazani reprezentanci kolejnego pokolenia, dla którego np. Szkoła nr 6 im. T. Kościuszki była „od zawsze” (a zaczęła działać od 1966 roku). Również w tym miejscu umieszczone zostały materiały, pochodzące od osób już nieżyjących, które uznaliśmy za ważne dla tematu książki. Niektóre były publikowane w niskonakładowych lub obcojęzycznych czasopismach, inne otrzymaliśmy od Autorów. 

W trakcie spotkania będzie można nabyć książkę, porozmawiać z autorami wspomnień, obejrzeć zdjęcia itp. Zapraszamy 19 lutego o godz. 17.00 do Miejskiego Ośrodka Kultury. Wstęp wolny.

5 lutego, w Bibliotece Uniwersyteckiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II miało miejsce uroczyste otwarcie autorskiej wystawy Marka Roberta Górniaka pt. „Głogowianin z urodzenia – Lublinianin z wyboru”.

Marek Robert Górniak w wystąpieniu inauguracyjnym konferencji. (fot. Nikita Kruger)

75 lat temu po pośpiesznej i tragicznej ewakuacji mieszkańców, 12 lutego zamknięte zostało oblężenie zamienionego w twierdzę Głogowa. Bronione miasto wbrew oczekiwaniom niemieckim nie związało znacznych sił radzieckich. Marszałek Koniew polecił wydzielić dla okrążenia siły z 25 Korpusu i prowadzić z obrońcami pertraktacje. Główne siły Frontów poszły na Zachód. Już dwa tygodnie później (27 lutego), żołnierze 6 Warszawskiego Samodzielnego Zmotoryzowanego Batalionu Pontonowo-Mostowego Wojska Polskiego postawili na wschodnim brzegu rzeki, poniżej Czelina, pierwszy polski słup graniczny na Odrze. 230 kilometrów od oblężonej jeszcze Festung Glogau. A tradycje jednostki frontowej ćwierć wieku później przejął głogowski 6 pułk pontonowy.

W roku 900-lecia kapituły kolegiackiej i 75 lat po tragicznych wydarzeniach o zaginięciu Głogowskiej Madonny Cranacha wspominamy poniżej.

Wehikuł czasu proponuje w lutym:

Zima w Twierdzy 2020 – kolejna akcja z możliwością aktywnego spędzania ferii w Głogowie i atrakcyjnych miejscach okolic w tym roku odbędzie się w dniach od 10 do 22 lutego. Wehikuł szczególnie poleca spotkanie w czwartek, dnia 20.02. W ratuszowej Sali Rajców Antoni Bok będzie mówił o historii głogowskich dzwonów. Pokazane zostaną także dzwonki z prywatnej kolekcji Pana Mariana Łysakowskiego.

Wehikuł, polecając spotkanie, wybiera fragmenty o dwóch dzwonach:

1 – Na ratuszowej wieżyczce, istniejącej do 1831 roku, znajdował się dzwonek mieszczański – Odzywał się on o godzinie dziewiątej wieczorem, dając znak bywalcom gospód do niezwłocznego opuszczenia tych przybytków. W przeciwnym razie mieliby do czynienia z prawem, co zresztą dotyczyło i gospodarzy szynków. Dzwonek miał jeszcze inną nazwę: Armesündenglöcklein – dzwonek skruszonych grzeszników. Dzwonił bowiem skazańcom w czasie ostatniej drogi – na miejską szubienicę;

2 – W roku 1668, 452 lata temu, został odlany ze spiżu dzwon z kolegiaty głogowskiej. W trakcie II wojny został w trakcie inwentaryzacji na rzecz pozyskiwania metali kolorowych zakwalifikowany do kategorii C – obiektów wartościowych historycznie. Jednak został zdjęty z wieży kościelnej i wywieziony w głąb Rzeszy. Na szczęście nie pojechał do huty. Został po zakończeniu wojny znaleziony na złomowisku w Niemczech. Trafił, jak wynika ze spisu, do kościoła św. Urszuli w Kolonii. W trakcie zbliżającej się akcji „Zima w twierdzy” Antoni Bok opowie o głogowskich dzwonach.

Opisywany wyżej dzwon z kolegiaty na złomowisku. (Marceli Tureczek, Leihglocken : Dzwony z obszaru Polski w granicach po 1945 roku przechowywane na terenie Niemiec, Warszawa 2011, s. 699)

19 lutego w Miejskim Ośrodku Kultury (o godz. 17.00), odbędzie się prezentacja II tomu projektu wydawniczego TZG – „Historia jednego kwartału”. Po wspomnieniach mieszkańców „stoczniowca” (tom I) ukazuje się książka Mieszkam koło szpitala… –  Wspomnienia Głogowian. Na 340 stronach znalazły się tam relacje i wywiady blisko pięćdziesięciu mieszkańców ulic dzisiejszego osiedla Kościuszki. Od ul. Gustawa Morcinka do ul. Polnej, i od Obrońców Pokoju do Mikołaja Kadłubka. Zamieszczono również niepublikowane fragmenty rękopisów wspomnień czy dzienników osób związanych z opisywanym rejonem. Dla zilustrowania i uzupełnienia okresu połowy XX wieku wykorzystano też drukowane, ale trudnodostępne już dziś fragmenty materiałów źródłowych. Umieszczono również ponad 300 zdjęć. Niewątpliwym uatrakcyjnieniem jest prezentacja prozy i poezji byłych mieszkańców „kwartału”.

Zapraszamy do lektury i udziału w spotkaniu.

Kolejna pozycja – Z lektur Wehikułu – i inne lutowe ciekawostki w zakładce Wehikuł czasu.

Wszelkie pytania i uwagi prosimy kierować na adres wehikulczasuglogow@interia.pl

W dniu 31 stycznia br. w Sali Konferencyjnej Miejskiego Ośrodka Kultury odbyło się sprawozdawcze posiedzenie Rady Towarzystwa Ziemi Głogowskiej.

Rada przyjęła przedstawione przez Zarząd sprawozdanie z działalności merytorycznej w 2019 roku, sprawozdania finansowe i na wniosek Komisji Rewizyjnej udzieliła Zarządowi absolutorium. Omówiono też główne kierunki działalności merytorycznej i statutowej w 2020 roku. Na tej podstawie przyjęto tez prowizorium budżetowe planu finansowego.

Posiedzenie Rady TZG było też okazją do wyrażenia podziękowania za owocną współpracę w 2019 roku, wyróżnienia otrzymali:
– Renata Matysiak z Muzeum Archeologiczno-Historycznego
– Bożena Rudzińska z Miejskiego Ośrodka Kultury
– Orkiestra OSP Kwielice
– prof. Bogusław Raba (kierownik artystyczny koncertów TZG)
– Warsztaty ZSE (odebrał dyrektor Wojciech Janisio)

Wyróżnieni zostali też działacze TZG:
– Alicja Szpunar
– Elżbieta Bock-Łuczyńska i Witold Łuczyński
– Antoni Bok
– Dariusz Czaja
– Andrzej Sadowski
– Marian Kulczycki

Przyznano również nagrody dla nieobecnych wczoraj: Agnieszki Lachowskiej, Izabeli Matuszewskiej, Joanny Srogi i Grażyny Myśkow

Ponadto Towarzystwo Ziemi Głogowskiej, za zaangażowanie w kwestii promocji Teatru Miejskiego w Głogowie, otrzymało z rąk prezydenta Głogowa – Rafaela Rokaszewicza statuetkę – popiersie Andreasa Gryphiusa. Natomiast Antoni Bok został odznaczony przez wicestarostę głogowskiego – Jeremiego Hołownię „Złotym Herbem Powiatu Głogowskiego”.

A tuż po posiedzeniu Rady TZG odbyło się Spotkanie Noworoczne członków i sympatyków naszego Towarzystwa.